مقدمه
یک
یک رویدادِ جهان گیر و غیرقابلِ انتظار احتمالاً همه ی ما را به فکر واداشته است. حالا به نظر می رسد این جهان هیچ شباهتی با دنیای پیشین ندارد. شهرهای خَموش و در خود فرو رفته، و انسان هایی که شاید برای نخستین بار در زندگی شان با عالمی رویارو شده اند که نمونه ی آن را یا در خواب ها و فانتزی های خود دیده اند، یا درفیلم های تخیلیِ باورنکردنی. ولی این رویدادِ عامل گیر جنبه های متفاوتی دارد، و تأثیر آن بر حیات فعلی بشری غیرقابل باور است. هم غم انگیز است، زیرا بسیاری را به کام مرگ فرستاده است، و هم تعجب برانگیز، زیرا ما را به عُجب و حیرت واداشته است؛ و هم این که تأثیرات غیرِقابل انکاری بر چگونگی زیستِ ما بر این کره ی خاکی گذاشته است.
دو
از آن جایی که چنین رویدادی فعلاً در حدِ ظهور است، و بضاعتِ بشر برای سنجشِ آن در مقیاس های مختلف امکان پذیر نیست، کرونا دیگر فقط یک ویروس تلقی نمی شود، بلکه مولدِ نوعی واکنش زیست ـ کیهان ـ شناختی به اثر مُخربِ زندگی انسان بر حیات نیز قلمداد می گردد. تاکنون انسان هم زندگی کرده است، و هم به بهای حیاتِ خویش، بسیاری از تجلیاتِ حیات را نیز نابود کرده است. از این منظر، واکنشِ کرونایی به انسان، مُتناسب با واکنشِ انسان به موجوداتِ دیگر، خصوصاً سیاره ی زمین می باشد. اگر نکته ای نَغز پیرامون این موضوع را بتوان ایراد داشت، می توان گفت: از ماست که بر ماست.
سه
در این میان من هم در این عالمِ کرونایی مشغول تَفحص شدم، و چون وقت هم بسیار بود، به نگارش مجموعه ای اقدام کردم که هم دربرگیرنده ی طنز است، و هم موضوعاتِ جدی. در واقع این مَکتوب می خواهد در حدِ بضاعت اش هم جنبه های تراژیکِ کرونا را شامل شود، و هم وجه کمدی آن را. بی شک در بسیاری از رویدادهای مهم زندگی، این دو وجه به صورت ترکیبی رُخ می نماید، و ما در عرصه ی مَصایب، به چیزهایی نیز بَر می خوریم که خنده آور یا کمدی هستند، و شاید همین جنبه ی کُمیک بتواند به پذیرشِ تراژدی این واقعه یاری رساند. در این باره ساعاتی را به نگارش هر دو جنبه گذرانده ام. این کتاب کاملاً زمان مند است، و دقیقاً واکنشی به همین زمانی است که ما در آن چون انسان هایی گرفتار به دور خودمان می چرخیم، و بالاخره نمی دانیم باید چه کنیم، این ماجرا تا کجا ادامه پیدا می کند، چه پیامدهایی دارد، و چگونه می توان به طور کامل از عهده ی آن با توجه به امکانات موجود برآمد.
چهار
در باره ی شیوه ی تدوین و نگارش کتاب چیزِ زیادی نمی توان گفت، چرا که بسیاری از موضوعات آن با توجه به بروزشان در دنیای امروز نگارش شده است. اقداماتِ بسیاری از دولت ها در مواجهه با کرونا، خودش مسأله ای بوده است که تنوع زیادی داشته است، و گاه تصمیماتِ یک کشور برای مقابله با آن، با تصمیمِ کشور دیگر کاملاً متفاوت بوده است. در عین حال وقتی به این تمایزات، کمبودها، دستپاچگی ها، و تَلون ها در سطح تصمیمات می نگریم، متوجه می شویم که انسانِ فرهیخته ی امروز علی رغم آگاهی هایی که دارد، باز هم از ناتوانی های عدیده ای رنج می بَرد. شرح این آزمون و خطاها، صرف نظر از نظرات علمی، خودش هم جالب توجه است.
رئوف آهوقلندری