جایی که هنر نفسانی است، خورشیدی نیز هست که بالابلند می دَمد، آواز می خواند، و رقصِ فصل ها را با زبانی خاص می نگارد. ادبیات نفسانی، همان هنر نفسانی است که گواهی است بر آن که هماره چیزی اصیل هست که انسان بتواند در سایه سارش جراحتِ زیستن را تاب آرَد، و نگذارد این زخم ها که حاصلِ تصادم های بی شمار است نومیدش کند. آوازِ نفسانی، نغمه ای بلند بر کرانه های زمین نیست، بلکه مرثیه ای روشن است که در قلب مان شنیده می شود، در آن جایی که تاریخ تکه تکه با حرمان ها نوشته شده است، و آوازِ نفسانی بار دیگر، به شکلی بی پیرایه تر، رازآمیزتر، و سُرورآمیزتر این تاریخ را به صدایی بلند، رنگین کمانی و آسمانی تبدیل می کند. آواز نفسانی هر چند صدایِ سیاوش است، ولی خُنیای همه ی ماست.
چشمان ام را می بندم و منتظرِ تصویرهایی می شوم که صدا فراخوانی شان می کند. این تصویرها فقط تجاربِ گذشته ام نیستند که به رنج ام آورده اند، بلکه رویاهایی در آینده، خیال هایی فرحَبخش، انگاره هایی ماورایی و خوشه هایی آزاد هستند که در هر جایی با ترکیب رهایی بخش نور، رطوبت، خاک و هوا بر می بالند، و "من" را در همین لحظه چون قطره ی کِشتی، آماده می کنند. چشمان ام را که می بندم خود به خود به گذشته ای دور می روم، هنگامی که چهارده سال بیش نداشتم، و آوازهای سیاوش را می شنیدم که انگار سروشی بود برای آمادگی ام در ورود به مرحله ای بالاتر. بی گمان گوش ها، فقط با صداهای خاص است که پَرورده می شوند، هم چنان که چشم ها را نگارهای خاص است که تربیت می کنند.
این دیگر یک صدا نیست، بلکه خُنیایی است که تکثیر می شود و به صداهای دیگری در زندگی شکل می دهد. صدا شمایلی مشخص دارد، ولی آن گونه در ضمیر می نشیند که صحرا را به سرود مبدل می کند، آب ها و درختان و کوه ها را...این دیگر یک صدا نیست، بلکه میکالی است روزی دهنده، ایزدی در پَسِ همه چیز، که وقتی آن را می بینی حس می کنی چیزها معنایی فراتر از خودشان دارند، و عمقِ چیزی که می بینی، به جسم اش نیست، بلکه به صدایی است در قلب اش، و تو باید فقط گوش فرا دهی تا بیابی آن چه را که سال ها گم کرده ای.
صدای او سکوت است، یا شبی ست طولانی، با ستارگان، واحه ها، شنزار، و نرمیِ بی پایان کویر. آن جایی که سکوت هست، صدا می درخشد، و جایی که صدای اوست، سکوتی فراهم می شود برای این که ایزدِ پنهان در سکوت را بیابی. در این راستا صدا، مکانی می سازد برای ما تا هُبوط های ملکوتی را شهادت دهیم، و بدانیم فرشتگانی که فرود می آیند، صداهایی هستند برای فراخوانی مان، به این که هستی قصیده ای است که تلاوت می شود، یا غزلی که بیت به بیت خودش را در زندگی مان می چکاند، تا بدانیم بین آن چه هستیم، و آن چه نیستیم، و می توانیم باشیم، فاصله ای هست که با آفرینشِ زیبایی پُر می شود.
دو
آفرینشِ زیبایی، عطوفتی است که ما نثارِ هستی می کنیم، تا او را کامل تر ببینیم. در این خلقت هاست که در می یابیم زندگی تصادفی نیست، و در هر تنی، رسالتی وجود دارد که شعورِ هستی را در خود نمایان می کند. این شعور در میزانِ عقل قابل بازیابی نیست، بلکه یگانه میزان اش هنر است. هنگامی که با عقل پیش می رویم هم تصادم ها را تجربه می کنیم و هم تعادل ها را، و معلوم نیست آیا ایمان می آوریم یا نه؛ ولی زمانی که با هنر پیش می رویم، به ایمانی می رسیم که زیبایی مولدش است، یعنی ایمانی که خداوند را نه با قدرت اش، بلکه با حکمت اش می شناساند.
صدا می ماند، اگر صدایی نشأت گرفته از قلب مان باشد، و هم چنان که بر می آید، در زندگی های دیگر ریشه می زند، در زمان های دگر، در تاروپود تولدها و مرگ ها، در عصرهای مُنفرد، تنها، زخم خورده. صدای تو چون ریشه ای جهان گستر است، که آب اش، قلب توست، و آن نرمی بی پایانی که بر خلاف سختی ها، همه چیز را می شکافد، و از همه چیز عبور می کند. صدای تو، صدایی است که هم بازیگوشی می کند، و هم تبلوری در وجدان دارد، و هم دل را به چیزی ورای دل فراخوانی می کند. بدین سان صدای تو می ماند، و بسیار می روند، اما در چنین روزهایی است که "ما" فقط بدان توسل جوییم، تا از گرداب های تاریک دنیا برای همیشه رهایی یابیم.
آن جا که آلودگی هست، رستگاری نیز فقط از دری تنگ امکان پذیر است، و درِ تنگ، آوازِ سُرخی ست در گلویت که بی پروا به آسمان می رود، گسترده می شود، و در جایی که "من" ها هستیم می بارد. بارش ها تا ابد ادامه دارد، بهارِ تو، فصل پنجمِ سال، که مرحله ای است برای بلوغ همه ی صداها.
دیگر به تجربه ی خویش رجعت نمی کنم، بلکه فقط به صدای تو باز می گردم، به سودابه ی دل ات، که شب هایم را فروزان می کند. دیگر برای فهمِ خویش، به بازخوانیِ گذشته ام نمی پردازم، بلکه به آینده ای می نگرم با نورِ صدا، و اخترانِ آوازه خوان . اگر "من" می خواهم ما شوم، ناگزیر به ریسمانی چنگ خواهم زد که از نرم خوانی های تو و ستارگان تنیده شده است.