به نظرم این یکی از روشن بینانه ترین کتاب هایی است که تاکنون پیرامونِ آسیب شناسی روانی نگاشته ام. در این کتاب من به بنیادِ مشکلات روحی پرداخته ام، و نقشِ ضربات اولیه ی عاطفی یا روان شناختی، یا به اصطلاح تروما را در تبیین نابهنجاری ها، ناسازگاری ها و تعارضات بررسی کرده ام. این کتابی است با انواع مثال ها از زندگی تجربی و روزمره ی اشخاص. ارائه ی مثال ها گویای این است که مسائل روان شناختی افراد چیزهای عجیب و غریبی نیست، بلکه در تاروپود زندگی آن ها تنیده شده است، و با دقت قابل بازشناسی است. شاید برخی از اشخاص بخواهند هنوز در لایه ای از مقاومت ها و دفاع های خود، به انکارِ مشکلات شان بپردازند، یا در صدد باشند وانمود کنند خیلی خوب اند،و در زندگی شان هیچ مشکل قابل توجهی ندارند، ولی ما با خواندن این کتاب متوجه می شویم، رویارویی با خویش، چالش کردن با خود، و دیدنِ معایبی که می تواند زندگی را بر ما تلخ سازد، کارِ شایسته ای است، و اگر رسالتی برای انسان وجود داشته باشد، جُز این نیست که مسئولیت تولد دوباره اش را بپذیرد.
در این کتاب ما با انبوهی از موضوعات به هم پیوسته ای مواجه می شویم که در کُل به آسیب شناسی زندگی مان مربوط می شوند. همه ی این موضوعات حولِ محور تروما، یا ضربه های عاطفی ـ روان شناختی مرتب شده اند، و این که تروما حاصل چیست، و اصولاً تربیتِ تروماتیک یا آسیب زا چه نوع تربیتی است. بی تردید همه ی ما انعکاس شخصیت والدین خویش هستیم، والدینی که یا آگاهی لازم را نداشته اند، یا از آن مقدار خودآگاهی در شناختِ خویش برخوردار نبوده اند، یا این که بر محور قدرت، یا سلطه گری کوشیده اند با ایجاد فشار روانی ما را به رنگ انتظارات خویش در آورند. این والدین میراث دار مشکلاتی هستند که امروز ما تجربه اش می کنیم، ولی باید بدانیم چنین والدینی مقصر مشکلات ما هستند، ولی اکنون که بزرگ شده ایم مسئول رفع آن ها نیستند. امروز ما در قبال بهسازی شخصیت خود، یا به بلوغ رساندن این شخصیت، و تحقق پختگی روانی مان مسئول ایم، و اگر نافی این مسئولیت باشیم همواره ناچاریم چون یک کودک آزرده زندگی کنیم، و به جای حل مسائل و مشکلات مان، باز هم به دنبال پیدا کردن یک مقصر و متهم باشیم. بی تردید چنین رویکردی دردی را از ما درمان نمی کند، جُز آن که احساس می کنیم مجبوریم به همین صورت رنج آور زندگی را سپری کنیم.
این کتاب هم به تبیین تروما و آسیب های ناشی از آن می پردازد، و هم درآمدی بر مسئولیت پذیری از طریق تقویتِ خودآگاهی است. این کتاب به ما می آموزد هر چند گذشته رنج آور باشد، هر چند ما مورد سوءاستفاده قرار گرفته باشیم، هر چند قربانی مطامعِ مرجع قدرتی سرکوبگر شده باشیم، باز هم قادر به بازیابی بخشِ سالم روان خویش در میان آسیب های ناشی از اعمال فشارهای طاقت فرسا و مَشقات خویش هستیم. از این رو می توان این کتاب را راهنمای مناسبی برای ترمیم و بازسازی زندگی روان شناختی تلقی کرد.
رئوف آهوقلندری